سرمایه اجتماعی

ارتقای سرمایه اجتماعی با رویکرد خلق ارزش عمومی در سازمان‏ های دولتی ایران

نویسندگان:

شبنم محجوب روش، کرم اله دانش فرد، ناصر میرسپاسی

چکیده:

سرمایة اجتماعی‎ در‎ رشد‎ سازمان‌ها‎ نقشی‎ تعیین‌کننده‎ ایفا‎ می‌کند. واقعیت‎ این‎ است‎ که‎ این‎ موضوع در‎ سازمان‎‌های ‏دولتی‎، با‎ وجود‎ اهمیت زیاد،‎ مغفول‎ مانده‎ است. هدف از این پژوهش طراحی الگوی نقش دولت در ارتقای سرمایة اجتماعی با رویکرد ‏خلق ارزش عمومی در سازمان‌های دولتی ایران بود. این تحقیق با رویکرد آمیخته انجام گرفت و از روش تئوری داده‌بنیاد و ‏مدل‌سازی معادلات ساختاری برای طراحی الگوی تحقیق و اعتبارسنجی آن استفاده شد. به منظور گردآوری داده‌های تحقیق، از 15 نفر از خبرگان دانشگاهی و 14 نفر از مدیران بخش دولتی مصاحبة عمیق به عمل آمد و پس از 3 مرحله کدگذاری مدل پارادایمی داده‌بنیاد تشکیل شد. در نهایت، مدل تحقیق با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار SmartPLS بر اساس نظرات 260 نفر از مدیران و متخصصان در سازمان‌های دولتی اعتبارسنجی شد. یافته‌ها نشان داد سرمایة اجتماعی در سازمان‌های دولتی 5 بُعد دارد؛ شامل سرمایة اجتماعی رابطه‌ای، سرمایة اجتماعی شناختی، سرمایة اجتماعی معنوی (ارزشی)، سرمایة اجتماعی ساختاری، سرمایة اجتماعی رفتاری. همچنین، برای ارتقای سرمایة اجتماعی در سازمان‌های دولتی راهبردهایی در سه سطح مدیریتی و سازمانی و فراسازمانی می‌توان در پیش گرفت. یافته‌های اعتبارسنجی نشان داد مدل تحقیق از برازش مناسبی برخوردار است و مقادیر ضریب تعیین برای متغیر سرمایة اجتماعی 527/0، برای متغیر راهبردها 875/0، و برای متغیر پیامدها 563/0 محاسبه شد. همچنین نتایج نشان داد دولت نقش زیادی در ارتقای سرمایة اجتماعی در سازمان‌های دولتی دارد که می‌تواند به خلق ارزش برای جامعه و مشتریان منجر شود.